Rozporządzenie (UE) 2023/988 (GPSR) – Checklista obowiązków w zakresie bezpieczeństwa produktów
Poniższa checklist została opracowana na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/988 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie ogólnego bezpieczeństwa produktów. Dokument identyfikuje kluczowe definicje oraz systematyzuje obowiązki różnych podmiotów gospodarczych w łańcuchu dostaw produktów konsumenckich.
GPSR – Ważne definicje
- Bezpieczeństwo produktu – zgodnie z rozporządzeniem, bezpieczeństwo odnosi się do zdrowia konsumentów, które według Światowej Organizacji Zdrowia definiowane jest jako „stan pełnego komfortu fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie jedynie jako brak choroby czy niepełnosprawności”.
- Produkt konsumencki – obejmuje produkty przeznaczone dla konsumentów, w tym produkty początkowo zaprojektowane wyłącznie do zastosowań profesjonalnych, które trafiły na rynek konsumencki.
- Podmioty gospodarcze – kategoria obejmująca producentów, upoważnionych przedstawicieli, importerów oraz dystrybutorów, mających określone obowiązki w łańcuchu dostaw.
- Dostawcy internetowych platform handlowych – podmioty umożliwiające sprzedaż online, ułatwiające podmiotom gospodarczym dotarcie do konsumentów, pełniące kluczową rolę w łańcuchu dostaw i systemie bezpieczeństwa produktów.
- System Safety Gate/RAPEX – Unijny System Szybkiej Informacji, za pośrednictwem którego organy nadzoru rynku państw członkowskich wymieniają informacje o produktach niebezpiecznych.
Obowiązki wszystkich podmiotów gospodarczych w świetle GPSR (w tym sprzedawców internetowych)
- Udostępnianie na rynku wyłącznie produktów bezpiecznych, zgodnych z ogólnym wymaganiem bezpieczeństwa określonymi w rozporządzeniu.
- Współpraca z organami nadzoru rynku i dostawcami internetowych platform handlowych w celu eliminacji lub ograniczenia ryzyka związanego z produktami dostępnymi na rynku.
- Wdrożenie wewnętrznych procedur zgodności, które zapewniają skuteczne i szybkie wykonywanie swoich obowiązków.
- Włączenie do działalności w zakresie produkcji lub oferowania wewnętrznych procesów zapewniających zgodność z wymaganiami rozporządzenia.
- Podejmowanie odpowiednich środków w celu zapewnienia wyłącznie produkty bezpiecznych i zgodnych z rozporządzeniem.
- Zapewnienie informacji umożliwiających identyfikację produktu (np. numer serii/numer partii).
- Powiadamianie o wypadkach spowodowanych przez produkt udostępniony na rynku.
- Działanie z należytą starannością w odniesieniu do bezpieczeństwa produktów.
- Zapewnienie, że dokumentacja produktu spełnia wymagania rozporządzenia.
- Nieudostępnianie produktów, co do których istnieją uzasadnione wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa.
- Zapewnienie, że warunki przechowywania i transportu nie wpływają negatywnie na zgodność produktu.
- Niezwłoczne podejmowanie działań w celu zapewnienia zgodności produktu, jego wycofania z obrotu lub odzyskania w przypadku uzasadnionych podejrzeń o niezgodności.
GPSR – Obowiązki producenta
- Sporządzanie dokumentacji technicznej dla produktów wprowadzanych do obrotu, zawierającej informacje niezbędne do udowodnienia bezpieczeństwa produktów.
- Przeprowadzanie analizy ryzyka jako część dokumentacji technicznej.
- Zapewnienie, aby projekt i właściwości produktu osiągały wysoki poziom bezpieczeństwa.
- Uwzględnienie wszystkich istotnych aspektów w ocenie bezpieczeństwa, w tym właściwości fizycznych, mechanicznych i chemicznych.
- Uwzględnienie szczególnych potrzeb i ryzyka dla określonych kategorii konsumentów, zwłaszcza dzieci, osób starszych i osób z niepełnosprawnościami.
- Uwzględnienie ryzyka środowiskowego, o ile wpływa ono na zdrowie i bezpieczeństwo konsumentów.
- Uwzględnienie ryzyka dla zdrowia psychicznego związanego z produktami cyfrowo połączonymi, zwłaszcza dla konsumentów podatnych na zagrożenia, w szczególności dzieci.
- Uwzględnienie bezpieczeństwa produktu przez cały okres jego używania.
- Zapewnienie, że połączenia z innymi przedmiotami nie stworzy zagrożenia bezpieczeństwa produktu.
- Uwzględnienie ryzyka związanego z nowymi technologiami, w tym z zewnętrzną interwencją polegającą na złamaniu zabezpieczeń produktu.
- Przeprowadzenie ponownej oceny bezpieczeństwa produktu w przypadku istotnych modyfikacji poprzez technologię (np. aktualizacje oprogramowania, zmiana materiałów, zmiana procesu technologicznego produkcji).
- Uwzględnienie ryzyka w cyberprzestrzeni wpływającego na bezpieczeństwo konsumentów.
- Stosowanie norm europejskich w celu ułatwienia zgodności z ogólnymi wymaganiami bezpieczeństwa.
- Umieszczanie informacji umożliwiających identyfikację produktu.
- Umieszczanie informacji o producencie (nazwa, zarejestrowany znak towarowy, adres) na produkcie w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju, w którym dany produkt będzie sprzedawany).
- Dołączanie instrukcji i informacji dotyczących bezpieczeństwa użytkowania w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju w którym dany produkt będzie sprzedawany).
- Stosowanie oznakowania CE i innych wymaganych oznakowań, jeśli jest to wymagane.
- Uwzględnienie kwestii bezpieczeństwa związanych z płcią.
- Wdrożenie wewnętrznych procedur zgodności.
- Natychmiastowe podejmowanie działań w przypadku podejrzeń niezgodności, w tym wycofanie lub odzyskanie produktu.
- Powiadamianie władz o wypadkach spowodowanych przez ich produkty.
- Uwzględnienie aspektów bezpieczeństwa dla dzieci w fazie projektowania (jeśli jest to istotne dla danego produktu).
- Zapewnienie wyraźnej identyfikacji produktu i jego komponentów.
- Umieszczenie informacji kontaktowych podmiotu gospodarczego mającego siedzibę w UE.
- Zapewnienie wysokich standardów bezpieczeństwa, ochrony i prywatności dla produktów, które mogą mieć wpływ na dzieci.
- Przechowywanie kopii deklaracji zgodności UE do dyspozycji organów nadzoru rynku przez 10 lat od wprowadzenia produktu do obrotu.
- Zapewnienie dostępności dokumentacji technicznej dla organów nadzoru rynku.
GPSR – Obowiązki upoważnionego przedstawiciela
- Działanie na podstawie pisemnego pełnomocnictwa udzielonego przez producenta.
- Wykonywanie zadań określonych w pełnomocnictwie od producenta.
- Przechowywanie kopii deklaracji zgodności UE do dyspozycji organów nadzoru rynku przez 10 lat od wprowadzenia produktu do obrotu.
- Zapewnienie dostępności dokumentacji technicznej dla organów nadzoru rynku.
- Współpraca z organami nadzoru rynku na ich żądanie.
GPSR – Obowiązki importera
- Wprowadzanie do obrotu wyłącznie produktów spełniających wymagania bezpieczeństwa.
- Zapewnienie, aby producent spełnił swoje obowiązki (w tym sporządził dokumentację techniczną, przeprowadził ocenę zgodności, sporządził deklarację zgodności, umieścił oznakowanie CE).
- Zapewnienie, aby w stosownych przypadkach dołączone były kopie deklaracji zgodności lub inne wymagane dokumenty.
- Niewprowadzanie do obrotu ani nieudostępnianie do użytku produktów, co do których istnieją uzasadnione wątpliwości dotyczące spełniania wymagań.
- Umieszczanie na produkcie, opakowaniu, w załączonym dokumencie lub na etykiecie swojej nazwy, zarejestrowanego znaku towarowego i adresu w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju, w którym dany produkt będzie sprzedawany).
- Zapewnienie, aby do produktu dołączone były instrukcje, informacje dotyczące bezpieczeństwa oraz wymagane etykiety w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju, w którym dany produkt będzie sprzedawany), sporządzone w sposób jasny, zrozumiały i czytelny.
- Przechowywanie kopii deklaracji zgodności przez 10 lat od dnia wprowadzenia produktu do obrotu.
- Zapewnienie udostępnienia dokumentacji technicznej organom nadzoru rynku.
- Zapewnienie, aby warunki przechowywania i transportu nie wpływały negatywnie na zgodność produktu z wymaganiami, gdy ponosi on odpowiedzialność za produkt.
- Niezwłoczne podejmowanie działań w celu zapewnienia zgodności produktu, jego wycofania z obrotu lub odzyskania w przypadku uzasadnionego podejrzenia niezgodności.
GPSR – Obowiązki dystrybutora (w tym sprzedawcy internetowego)
- Działanie z należytą starannością przy udostępnianiu produktu na rynku.
- Sprawdzanie przed udostępnieniem produktu, czy producent:
- Umieścił na produkcie informacje umożliwiające jego identyfikację
- Umieścił swoją nazwę, zarejestrowany znak towarowy i adres w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju, w którym dany produkt będzie sprzedawany)
- Dołączył instrukcje, informacje dotyczące bezpieczeństwa oraz wymagane dokumenty w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju, w którym dany produkt będzie sprzedawany), sporządzone w sposób jasny, zrozumiały i czytelny.
- Sprawdzanie przed udostępnieniem produktu, czy importer:
- Umieścił swoją nazwę, zarejestrowany znak towarowy i adres w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju, w którym dany produkt będzie sprzedawany)
- Zapewnił dołączenie instrukcji, informacji dotyczących bezpieczeństwa i wymaganych etykiet w języku polskim (oraz w języku urzędowym kraju, w którym dany produkt będzie sprzedawany), sporządzonych w sposób jasny, zrozumiały i czytelny.
- Sprawdzanie, czy na produkt naniesiono oznakowanie CE i inne wymagane oznakowania.
- Nieudostępnianie na rynku produktów, co do których istnieją uzasadnione wątpliwości dotyczące spełniania wymagań.
- Zapewnienie niezwłocznego podjęcia działań w celu doprowadzenia do zgodności produktu, jego wycofania z obrotu lub odzyskania w przypadku uzasadnionego podejrzenia niezgodności.
GPSR – Obowiązki dostawców internetowych platform handlowych
- Rejestracja na portalu Safety Gate.
- Podawanie na portalu Safety Gate informacji dotyczących pojedynczego punktu kontaktowego.
- Wyznaczenie pojedynczego punktu kontaktowego dla konsumentów.
- Posiadanie wewnętrznego mechanizmu rozpatrywania kwestii związanych z bezpieczeństwem produktów.
- Stosowanie się do nakazów organów nadzoru rynku dotyczących usunięcia treści związanych z produktami niebezpiecznymi lub wyświetlenia ostrzeżeń w trybie pilnym.
- Usuwanie identycznych treści związanych z ofertą produktu niebezpiecznego określonego w nakazie, na podstawie elementów identyfikacyjnych podanych w nakazie.
- Uwzględnianie informacji z systemu Safety Gate, takich jak identyfikatory produktu i inne informacje dotyczące identyfikowalności, nawet gdy dokładne adresy URL nie są podane.
- Działanie z należytą starannością w odniesieniu do zamieszczanych na interfejsach online treści dotyczących bezpieczeństwa produktów.
- Wypełnianie odpowiednich obowiązków wynikających z rozporządzenia (UE) 2022/2065.
- Podejmowanie środków zapobiegających ponownemu pojawieniu się produktów niebezpiecznych już wycofanych z obrotu, w tym wykorzystywanie technologii i procesów cyfrowych.
- Przyjmowanie szczególnej odpowiedzialności w zwalczaniu sprzedaży produktów niebezpiecznych przez internet.
- Wypełnianie obowiązków związanych z obsługą zawiadomień od osób trzecich.
- Współpraca z organami nadzoru rynku na ich żądanie w kontekście środków naprawczych.
- Wdrożenie niezbędnych środków technicznych i organizacyjnych w celu skutecznego zarządzania bezpieczeństwem produktów na platformie.